Mooi Loop: Bantoe Keurverhale", deur G. H. Franz et al.

Mooi Loop: Bantoe Keurverhale", deur G. H. Franz et al. Afrikaanse pers-boekhandel. Johannesburg, Suid Afrika 1955

In die voorwoord tot die boek "Mooi Loop: Bantoe Keurverhale", skryf G. Dekker: Al het die ontwikkeling geleidelik en byna onopgemerk gekom, het dit nou sigbare afmetings aangeneem. Noudat die Afrikaner bewus geword het van die Bantoe om hom, as mens behorende tot 'n bepaalde ras en met eie lewensbeskouing en kultuur, sal die ontwikkeling, gevoed deur belangstelling by die leserspubliek, sonder twyfel met rasser skrede vorder.

C. M. van den Heever  Toon van den Heever  

Nou moet ons vra: „Wie was tot nog toe die skrywers oor Bantoe-lewe?" Is dit nie die mense wat die geleentheid geniet het om in die rustige voor-geïndustrialiseerde typerk in ons geskiedenis op natuurlike wyse en teen 'n natuurlike tempo met die Bantoe saam te leef nie? Hulle kon die Bantoe op ons gemeenskaplike bodem en in die gemeenskaplike natuur leer ken. En daar het hulle die gemeenskaplike menslikheid aan-gevoel wat as basis gedien het tot saamleef, al het die uitlewing so hemelsbreed verskil. Daar moet erken word dat die blankes wat hierdie voorreg geniet het, slegs 'n klein minderheid vorm. Die oorgrote meerderheid het in die doolhof van die sosio-ekonomiese en politieke ontwikkeling en verwikkelinge van die „industriële rewolusie" in Suid-Afrika beland wat hulle so besig gehou het met hulle eie probleme dat hulle nie aandag kon skenk aan wat om hulle aangaan nie. Dus het hulle ook nie besef dat die Bantoe as enkeling en as groep in dieselfde penarie verkeer as die Afrikaner nie. Die industriële stormloop het dieselfde ontwrigting onder die Bantoe teweeggebring as onder die Afrikaners en wrange vrugte van demoralisasie, denasionalisasie en ekonomiese agteruitgang afgewerp. En hier moet ons 'n tweede stelling van professor Dekker ondersoek. In sy kritiek oor die werke wat dusver oor die Bantoe gelewer is, sê hy: „Dis deels 'n ontvlugting van die problematiek, deels juis 'n poging om in die verwarring van ons tyd tot 'n beter perspektief te kom deur weer die ,egte' inboorling te vind, in sy vriendskaplike verhouding tot die blanke." Laat ons die laasgenoemde alternatief eerste behandel. Ons skrywers het dusver meer op die snaar van die edele en die menslike gespeel met hier en daar melding te maak van die ongewenste om die kontraste te skep. Hulle het hulle blootgestel aan kritiek van idealisering. Maar egte ervaring is immers waarheid, en as idealisering die positiewe in die verhoudings tussen blank en Bantoe uitbeeld, dan het die skrywer in die verlede gesoek wat hoog en heilig is, en die fondament gelê vir die oplossing van die toekoms. As ons jong skrywers wat 'n toekoms in die ver-houdings tussen blank en Bantoe uitbeeld, nie die positiewe uit die verlede leer ken het nie, dan moet hulle noodgedwonge ly aan die negativistiese defaitisme. Ons mag egter die problematiek nie ontwyk nie. Die skrywer wat hierdie taak aandurf, sal egter eers homself deeglik moet leer ken, en dit beteken dat hy sy eie groep ten volle moet waardeer om 'n maatstaf van waardeskatting te besit. Die Afrikaner vergeet dikwels dat die Afrikanerdom nie uit die hemel op Suid-Afrikaanse bodem geval het nie, maar dat dit 'n geleidelike omskepping van 'n lewensrigting en lewens-wyse is wat sy oorsprong in Europa gehad het. Dit was noodsaaklik dat die Europeër wat in Suid-Afrika ingeburger geraak het, sy hele lewensrigting en lewenswyse in harmonie bring met Suid-Afrika wat in alle opsigte in sy natuur en aard so hemelsbreed van Europa verskil het en nog steeds verskil. Hierdie poging tot vereuropesing is nie alleen op die blanke bevolking toegepas nie, maar ook op die nie-blanke. Hier is nogal vrugbare bodem gevind, hoofsaaklik omdat, as gevolg van die onderlinge uitroeiery, die Bantoe nie tot rus en vrede kon kom nie en op sosiale en kulturele gebied ontwrig was en baie verloor het. Die Engelssprekende Suid-Afrikaner was oor die algemeen nie te vind vir die vereuropesing van die Bantoe nie; derhalwe moes kragte van oorsee ingevoer word om hierdie werk te doen. In hierdie opsig het kerke en sendinggenootskappe nogal 'n hoë mate van sukses behaal. Die vereuropesing van die Bantoe, wat gepaard gegaan het met die industriële omwenteling, het egter die natuurlike verhoudings wat tussen die blanke Suid-Afrikaner en die Bantoe ontstaan het, erg verstoor en selfs verbreek. [...]

Die is 'n uittreksel uit die boek "Mooi Loop: Bantoe Keurverhale", deur G. H. Franz et al.

Titel: Mooi Loop
Subtitel: Keurverhale
Skrywer: sien inhoud hieronder
Uitgewer: Afrikaanse pers-boekhandel
Afrikaanse pers-boekhandel
Johannesburg, Suid Afrika 1955
Hardeband, 14 x 22 cm, 100 bladsye